هشدار در مورد ظروف پلاستیکی

بیسفنول آ در ساخت بطری های پلاستیکی پلی کربنات که برای نگهداری نوشیدنی ها و شیر کودکان مورد استفاده قرار می گیرد، بکار می رود.طبق تحقیقات اخیر در زمینه ژنتیک مولکولی، در بدن 86 درصد از نوجوانان آثار بیسفنول آ مشاهده شده است. علت اینکه این بررسی در گروه نوجوانان انجام شده است، سطوح بالای مواجهه این گروه سنی با این ماده شیمیایی می باشد. این ماده شیمیایی صنعتی از سال 1960 در ساخت اقلام پلاستیکی مختلف نظیر ظروف پلاستیکی نگه دارنده، بطری های آب، رزین های اپوکسی به کاررفته برای پوشش سطح درونی قوطی های فلزی نظیر کنسروها، درب بطری ها، بسته بندی های پلاستیکی و لوله ها به کار می رود. DVD ها، CD ها و عینک های آفتابی نیز ممکن است حاوی این ماده شیمیایی باشند که البته منبع عمده مواجهه از طریق پوست به شمار نمی آیند. علاوه بر این، برخی کامپوزیت های دندانی نیز ممکن است حاوی بیسفنول آ باشند.

همان گونه که ملاحظه می گردد، اقلام مذکور به وفور در زندگی امروزی وجود دارند و به همین دلیل دانشمندان خواستار برچسب گذاری بهتر در بسته بندی محصولات هستند تا افراد مصرف کننده بتوانند به راحتی محصولات عاری از بیسفنول را انتخاب نمایند. نیمه عمر این ماده شیمیایی حدود 6 ساعت است و نسبتاً سریع از بدن خارج می شود؛ اما همان طور که در ابتدای متن اشاره شد در ادرار نوجوانان مورد مطالعه به مقدار 1.9 نانوگرم در میلی لیتر مشاهده شده است که نشان دهنده مواجهه با بیسفنول آ در محیط زندگی آن ها است.

مواجهه با بیسفنول آ موجود در زنجیره غذایی و محیط زندگی ما پیامدهای نامطلوبی برای سلامتی به همراه دارد، به عنوان مثال بیسفنول آ می تواند از طریق رژیم غذایی وارد بدن شود و اثرات شبه استروژنی داشته باشد و باعث اختلال در روند عملکرد غدد درون ریز بدن شود. غذاهای فرآوری شده و غذاهای دارای بسته بندی پلاستیکی حاوی سطوح بالایی از این ماده شیمیایی هستند. ورود بیسفنول آ به محصولات غذایی با افزایش دمای محصول، گذشت زمان و تکرر مصرف، مثلاً با استفاده مکرر از بطری های آب حاوی بیسفنول آ، افزایش می یابد.

این ماده شیمیایی همچنین می تواند باعث بدتر شدن علائم سندروم روده تحریک پذیر و بیماری التهابی روده و افزایش مرگ ومیر ناشی از این بیماری شود. بیماری التهابی روده شامل کولیت اولسراتیو و بیماری کرون است که با التهاب مجرای گوارشی همراه است و علائم آن عبارتند از: اسهال شدید، درد شکمی، خستگی و از دست دادن وزن .

اجتناب از مصرف میوه ها و سبزی های بسته بندی شده در ظروف پلاستیکی، مواد غذایی کنسروی و غذاهایی با بسته بندی قابل گرم کردن در ماکرویو که حاوی بیسفنول آ است و جایگزینی این ظروف با ظروف استیل و شیشه ای، مواجهه با این ماده شیمیایی را کاهش می دهد. البته رعایت این موارد برای طولانی مدت با توجه به عدم وجود برچسب مناسب بر روی همه مواد غذایی، دشوار به نظر می رسد و درواقع ما انتخاب های زیادی در این مورد نداریم.

از آنجا که مواجهه از دوران جنینی آغاز می گردد، لذا مادران باردار بایستی سعی نمایند حداقل مواجهه با مواد شیمیایی نظیر بیسفنول را داشته باشند. چراکه نشان داده شده است که مواجهه مادران باردار با این ماده شیمیایی می تواند بر رشد جنین اثر داشته باشد. یکی از این اثرات، وزن پایین تر، هنگام تولد در نوزادانی است که مادران آن ها طی دوران بارداری در مواجهه با بیسفنول آ بوده اند. از طرفی این مواجهه می تواند باعث افزایش سریع توده بدنی و درواقع چاقی طی شش ماه اول زندگی نوزادان شود و چاقی در سنین پایین می تواند با عوارضی نظیر بیماری های قلبی عروقی در بزرگسالی همراه باشد.